ABD’de otizm konusunda medikal yaklaşım dışında neler yapıldığını, bildiğim kadarıyla, paylaşmak istiyorum.

ABD’nin sağlık bakanlığı (The Center for Dişease Control and Prevention),  1997 ile 2008 arasında ABD’li çocuklarda gelişme bozuklukları üzerine bir çalışma yaptı ve sonuçlarını yayınladı. Bulgular, otistik çocuk sayısında belirgin bir artış gösterdi.  Bunun üzerine halk sağlığı uzmanları, sosyal yönde, iletişimde ve davranışlarda bozukluklar gösteren, geleceğin büyükleri otistik çocuklar için neler yapılması gerektiği tartışmasını hızlandırdı.

Öncelikle nelerin otizme neden olduğu tam olarak bilinmiyor. Bilimsel ve  medikal topluluklar otizmin nedenleri konusunda bir uzlaşma sağlayamamış olsa da birçok çalışma sonuçları kalıtımsal olduğunda birleşiyor. Bazı çalışma sonuçları otizm nedenlerini metal zehirlenmesi, yetersiz beslenme, ana rahminde toksik maddelere, zirai ilaçlara ya da reçeteli ilaçlara maruz kalmaya bağlıyor.

Bilimsel fikir birliğinin olmaması şaibeli hipotezler üretmeye fırsat veriyor. Örneğin bir kısım araştırmacı otizm ile çocuk aşıları (çocuk felci, hepatit ve diğer bulaşıcı hastalık aşıları) arasında bir bağlantı olduğunu savunuyor. Tıp doktorları ve halk sağlığı çalışanları ise bunun sadece spekülasyon olduğunu savunuyor.

Kısacası otizm nedenleri henüz tam olarak bilinmiyor ve değişik hipotezler kafa karıştırmayı sürdürüyor.

Tıp toplumu otizm tedavisinin ilaçlardan geçtiğini savunurken, ABD’de bazı ebeveynler kendi çözümlerini kendileri bulma çabasıyla değişik uygulamalar denemeyi yeğliyor. Bunlardan en çok sözü edilen pişmemiş, prosesten geçmemiş, organik yiyecek diyeti (raw dıet). Bu diyetin otizmli çocukların mide florasını güçlendirdiği, bağışıklık sistemine takviye yaptığı ve sistemi temizlediği (detoks ettiği) düşünülüyor. Çocuklarına pişmemiş yiyecek diyeti uygulayan ebeveynlere göre bu diyet otizmi önlüyor hatta ilk safhalarındayken yok ediyor.

Doktorların otizmle mücadelesi doğal olarak ilaçlardan geçiyor. Hangi ilaçların etkili olduğu konusunda yorum yapamam ama yukarıda sözünü ettiğim diyet hakkında kısa bilgi verebilirim. Ancak unutmayın ben otizmle mücadele eden ebeveynlerin kullandığı ve iyi sonuç aldıkları iddia edilen bir metodu aktarıyorum.  Bu konuda bildiklerim sadece okuduklarımdan ve duyduklarımdan ibarettir.

Otizm için Pişmemiş Yiyecek Diyeti

Bu diyette bulunan gıda maddeleri temel olarak sebze, meyve, fındık fıstık, tahıllı yiyecekler, yumurta, balık (sashimi tarzı balık – çok ince dilimlenmiş pişmemiş sosla yenen Japon uslulu balık),  et (carpaccio tarzı et – çok ince dilimlenmiş İtalyan usulü kırmızı et) pastörize edilmemiş süt, yoğurt ve peynirdir.

Neden Pişmemiş Yiyecek Diyeti?

• Çiğ yenen yiyecekler daha fazla vitamin ve nutrient (besin) bulundurur.
• Belirli bir ısının üzerinde pişirilen yıyeceklerde bulunan ve sindirime yardımcı olan enzimler yok olur.
• Çiğ yiyecekler sağlıklı bakteri ve mikro-organizmalar barındırırlar ki bu da mide florası için yararlıdır.  Ayrıca bağışıklık ve sindirim sistemini takviye eder.
• Prosesten geçmiş yiyeceklerde kimyasal maddeler, katkı maddeleri, besin koruyucuları, besin boyaları bulunur; bütün bunlar toksiktir ve sağlıksızdır.
• Organik yıyeceklerde daha az kimyasal madde bulunur ve daha besleyici olduğu düşünülür.

ABD’de otistik çocukların çoğu normal devlet okullarına gidiyor (1991’den bu yana). Sağlık çalışanları ve eğitimciler, özel eğitim vererek çocuğu toplumdan dışlamanın gereğine inanmıyorlar. Okulda otistik çocuklar için farkli tedrisat var ama salt otistik öğrencilerin devam ettiği bir okul mentalitesi yaygın değil. Fakat her çocuk kendi doktoru tarafından muayene edildikten sonra normal okula gidip gidemeyecegi tayin ediliyor. Normal eğitim (mainstream education) her otistik çocuk için uygun olmayabiliyor ama çoğunluğun işine yarıyor.

9 ve 12 yaşlarında iki otistik oğlu olan Sharon isminde çok fedakar bir anne tanıyorum. Onun cocukları normal okula gidiyor. Sharon’la okulda veya sağlıklı yiyecek dükkanlarında tesadüfen karşılaşır ayaküstü zevkli sohbetler ederiz. Bir keresinde bana şunları söylemişti: “Oğullarımla yaşarken, küçücük de olsa başarıyı takdir etmeyi öğrendim. Onlar benim göremediğim en basit şeyleri farkeder, en küçük detayları görürler. Tanrı onlara bambaşka meziyetler vermiş, insanları iyi tanırlar ve maksatlarını bizlerden daha iyi görebilirler.  Birçok yetişkinin değer verdiği derinliksiz şeyler onlar için anlam bile ifade etmez.  Oğullarım eşi benzeri olmayan birer tanrı vergisidir ve onları yeryüzünde hiç birşeye değişmem.”  Ayrıca Sharon birçok otistik çocuğun görsel yöntemlerle daha iyi anladığını söyler. Otistik çocuklarla uzun cümlelerle konuşmak yerine resimlerle, çizgilerle anlaşmanın daha kolay olabileceğini savunur. Çünkü bazı otistik çocuklar iletişim için sözlerin kullanılması gerektiğini bilmiyormuş, onlar için sadece resimler, çizimler ve fotoğraflar iletişim unsuruymuş. Sharon bir keresinde bana “Biliyor musun çocuklarımın bana verdiği en büyük armağan nedir? Dua. Onlar sayesinde duanın gücünü keşfettim. En zor anlarımızda dua hep yardıma gelir “ demişti.

ABD’de otizm konusunda anababaların neler yapıldığını, bildiğim kadarıyla, paylaşmaya çalıştım, umarım ilginizi çeker. Sorulaınız varsa bekliyorum.