Migren ve Boyalı Gıda Maddeleri


Migren ve gıda boyaları arasında ne ilişki olabilir?

Migren kronik bir nörolojik sağlık durumudur ve şiddetli baş ağrısı ile birlikte baş dönmesi, kusma ve ışığa hassasiyet olarak ortaya çıkar. Migren nedenleri bilinmese de bu sorundan muzdarip kişiler üzerinde yapılan incelemeler göstermiştir ki alerjik reaksiyonlar, keskin kokular, parlak ışıklar, stres, uyku düzeninde meydana gelen değişiklikler, sigara kullanımı, kadınlarda aylık adet düzensizlikler, bazı yiyecekler ve yiyecek katkı maddeleri migren tetikleyicisidir.

Özellikle son zamanlarda uzmanlar yüzde 20 ila 44 migren tetikleyicisi olarak yiyecek ve içecekleri göstermektedir.  En iyi tanınan migren suçlusu MSG, aspartame ve gıda boyalarıdır. Bu boyalar içinde en kötü ünlüsü sarı ve kırmızıdır.

sarikirmizi1

Gıda Boyaları Hakkında Kısa Bilgi:

Herşeyin doğal olanını yemeyi alışkanlık edinmiş Türk mutfak kültürü, son zamanlarda yiyeceklere katılan boyaların zararını görmezden gelir gibi davranıyor. Bu tamamen benim fikrim! Nedeni ise basit; TV’de yemek şovlarında aşçıların çekinmeden kullandığı gıda boylarıdır. Açıktan kullanılıyorlarsa, göremediğimiz endüstriyel mutfaklarda kim bilir hangi kimyasal boyalara bulanmış yiyecekler piyasaya sürülüyor!

Gıda boyları yiyecekteki görüntüyü çekici hale getirir. Besin ve nutrient eklemeyen boyalar tam tersine kimyasal maddeler içerdiği için zararlıdır. Yiyeceklere katılan boyalar yiyecekleri daha parlak, alımlı ve estetik göstermek için başvurulan ucuz bir yöntemdir.  Bir yiyecekte boya olup olmadığını anlamanın en iyi yolu o yiyeceğin ne kadar prosesten geçtiğine bakmaktır.

Gıda boyları meyveli bonbon şekerleri, dondurma, patates cipsi ve gazlı içeceklerde bulunur ve bu tür yiyecekler fazla prosesten geçirilmiş yiyeceklere örnek olarak verilebilir.  Sadece boş kalorili yiyeceklerde değil aynı zamanda hazır turşu, çedar peynir, hazır makarna, krakarler, reçeller, salça, limonata, spor içecekleri, ve hazır doğum günü keklerinde bulunur. Bununla beraber şampuanlarda, ilaçlarda, diş macunlarında ve kadın bağı olarak satılan ürünlerde de bu boyalardan vardır.

Gıda boyaları neden böylesine düşündürücü?

Yapay gıda boyaları petrol yan ürünlerinden yapılıyor. Araba motorunda kullanılan motor yağındaki hammadde, gıda boyalarına da giriyor. Dolayısıyla birçok bilinçli tüketici bu boyların yiyeceklerin içine girmesinden endişeli çünkü yetişkinler kadar çocuklar ve bebekler de bu tür kimyasallara maruz kalıyor. Yiyecek alerjileri tırmanışta ve bu yapılan birçok araştırma ile kanıtlanmış durumda. 2013 yılında yapılan çalışmanın sonucuna göre sarı boya  (5 numara sarı) alerjileri tetikliyor. Gıda üreticilerinin, alerjileri önlemek adına, yiyecek ambalajlarında sarı boya kullandıklarını yazmaları isteniyor.

sarikirmizi2

Bazı gıda boyaları ABD, Avusturya, Norveç, Fransa ve İsviçre’de yasaklandı. Birçok Avrupa ülkesinde yiyecek ambalajlarında gereken uyarıların yazılması zaruri hale getirildi.

Gıda boyaları ve Migren

Araştırmacılar “Migren tetikleyicileri her bünyede farlı davranabilir. Bu konuda genelgeçer bir kural yoktur.” diyor. Buna rağmen bazı gıda boyalarında ve gıda maddelerinde migren tetikleyici maddeler olduğu biliniyor. Yukarıda bahsettiğim gibi kırmızı ve sarı boyalar en çok bilinen migren tetikleyicileridir.

sarikirmizi3

Uzmanlar migrenli hastanın yediklerini dökümleyen günlük tutmasını öneriyor. Migren atağı gelmeden 14 – 15 saatlik süre özellikle önemli bir süreç. Ayrıntılı yiyecek günlüğü tutulursa, nelerin migren tetiklediğine de ışık tutulabilir. Eğer şüphelenilen bir yiyecek maddesi varsa, bu yiyeceği izole ederek bir gün boyunca sadece o yiyeceğin yenmesi öneriliyor. Eğer bu yiyecek migren ağrısına neden oluyorsa bu yolla anlaşılabilir ve bir daha günlük diyete eklenmez. Bu nedenle migren için yiyecek günlükleri işe yarayabilir.
Uzmanlar gıda boyalarından uzak durmak için sunları öneriyor:

  • Fazla prosesten geçmiş gıda maddelerinden sakının. Genelde marketlerin en dış çeperinde sağlıklı gıda maddeleri bulunur. Marketinizin dizaynını düşünürseniz unlu maddelerin yapıldığı fırınlar, et, tavuk, taze sebze meyve, süt ürünleri gibi sağlıklı ve doğal yiyecek maddeleri genelde dükkanın duvarları boyunca sıralanır. Oysa iç kısımlara girdikçe raflara ‘bol prosesten geçmiş maddeler’ yerleştirilir.
  • Yiyecek etiketlerini okumayı alışkanlık haline getirin.
  • Mümkün mertebe taze meyve sebzeyi, konservelere tercih edin.
  • TV şovlarında şeflerin doğal gıda boyaları kullanmalarını talep edin. Örneğin şalgam kökünden kırmızı boya, klorofilden yeşil boya, kakaodan kahverengi, zerdeçaldan elde edilebilecek sarı boya gibi.
  • Aromalı mumlarda da gıda boyası kullanıldığı için, organik mum bulamazsanız, kapalı yerde mum yakmamanız öneriliyor.
  • Sırf ucuz olsun diye kalitesiz yiyecek alışverişi yapmamanız da öneriler arasında.

Migren ve gıda boyaları arasındaki bağlantıyı şimdi anladınız mı? Bir günlük tutarak, boyalı gıda maddelerinin sizin baş ağrılarınızı tetikleyip tetiklemediğini bulgulamaya ne dersiniz? Geçmiş olsun.