Globalerji dediğim şey küresel alerjidir. Alerjiler ile ilgili bir hikaye dinlemeye ne dersiniz?
İlköğretime devam ettiğim yıllarda her bahar mevsimi sinüs problemiyle devamsızlık yapan bir arkadaşım vardı. Arka arkaya birkaç gün okula gelmediğinde bilirdik ki sinüsleri azmıştı. Çocuksu beynimde sinüslerin azması zararsız, hatta sevimli bir sorundu! Gün boyu hımkırmaktan kızarmış bir burun, şişmiş gözler, elinden düşmeyen mendil ve zar zor nefes almasına rağmen evinde uzandığı yerden TV seyreden arkadaşımın sinüs probemi her okul çocuğunun başına gelmeli diye düşünürdüm!
Bu hikaye yıllar öncesine aittir ve o zaman “sinüs problemi” dediğimiz şeyin aslında alerji olduğunu sonradan öğrendim.
Bağışıklık sisteminin zararsız ve alalade maddelere karşı reaksiyonu alerji olarak adlandırılır. Zararsız ve alalade şeylere örnek olarak halıdan kalkan toz, bahar aylarında uçuşan polenler, kedi tüyü, çimen, süt veya yerfıstığı verilebilir. Alerjiler sıklaşan hapşurmalar ve sulanarak oğuşturulan gözlerle kendini belli eder.
Son zamanlarda küresel boyutta artış gösteren alerjilerin büyük çoğunluğu polenlere bağlı mevsimsel alerjiler, astım ve egzemadır. Polen artışının ana nedeni de iklimsel değişikliklerdir.
Yapılan araştırmaların sonuçlarına göre 1991 yılından bu yana alerji prevalansında (tekrarlama sıklığında) belirgin bir artış söz konusudur. Dünya çapında alerji prevalansı artışı halk sağlığı camiasının dikkatini çekse de alerji nedenleri ve artma sebepleri tam olarak bilinmiyor.
Alerjilerin neden arttığına dair kesin bilgi olmasa da ortaya atılan tezlerden bazıları hijyen hipotezi, küresel ısınma ve çevre kirliliği olarak gösteriliyor.
Hijyen Hipotezi (Fazla Temiz Ortamlar) – Çocuklarımızı gereğinden fazla steril ortamlarda yetiştirmeye başladık. Buna hijyen hipotezi deniyor; çocuklarımız kir ve pisliğin, mikrop ve bulaşıcı hastalıkların olmadığı ortamlarda büyüdüklerinden bağışıklık sistemleri ya hiç stimüle edilmiyor (kışkırtılmıyor) ya da gereğinden az stimüleye maruz kalıyor. Az stimüle görmüş olan bağışıklık sistemi de çimen ya da kedi tüyü gibi zararsız bir maddenin karşısında hatta vücuda yararlı yiyeceklerin tüketiminde bile savunmaya geçebiliyor. Yani meşguliyetsizlikten canı sıkılmış bağışıklık sistemi yerfıstığı, yumurta, süt gibi yiyeceklere bile saldırgan gözüyle bakarak savunmaya geçiyor.
Küresel Isınma – Atmosferdeki karbondioksit seviyesinin artması ve küresel ısının yükselmesi alerjilerin çoğalmasının bir nedeni olabilir. 2005 yılında yapılan bir çalışmaya göre bitkiler artık daha erken çiçek veriyor ve polenlerin sayısında artış gözlemleniyor. Polen artışına paralel olarak polenlere hassas bünyeler de çoğalıyor. Alerjiler kalıtsal olsa da, uzun ve yoğun polen mevsimleri toplumlarda alerji semptomlarını azdırabiliyor.
Dünyamızın kirlenmesi – Özellikle astım artışları hava kirliliğine bağlanıyor.
Küresel boyutta yapılan iki büyük alerji çalışması sonuçlarına göre:
- Gençlerde bir çok alerji türüyle birlikte özellikle egzemanin yaygınlaştığı bulgulandı.
- Bahar nezlesi küresel alerji haline geldi.
- Çocuklarda ve gençlerde astım artışı gözlendi.
Alerji, gerçek bir halk sağlığı sorunudur. ABD’de halk sağlığı araştırmacıları alerji çalışmalarına hız verirken “Tırmanan alerjiler için ne yapılmalı?” sorusuna cevap arıyor.
Alerji, gözardı edilmemesi gereken gerçek bir halk sağlığı sorunudur. Hapşırık, kaşınan, sulanan ve oğuşturulan gözler alerji göstergeleridir. Son zamanlarda artma trendi gösteren alerjiler özellikle kalabalık yerleşim merkezlerinde toplum sağlığını tehdit etmektedir. Alerjilerin neden yükselişe geçtiğini bilmesek de mikropların yayılmasını önlemek için üzerimize düşeni yapmak zorundayız.
Hatırlatma: Hapşırdığımızda ağzımızı kapatmazsak etrafa tükürük parçacıkları, yani mikrop yayarız. Hapşırırken ağzımızı kapatmanın yeni yöntemi kolumuzu kullanmaktır. (ABD’de halk sağlığı uzmanları ele değil, kola hapşırmayı öneriyorlar). Bu sayede mikropların elle teması daha kolay önleniyor.
Globalerji dedigim küresel alerjinin tırmanışı aynı hızla devam mı edecek yoksa yavaşlayacak mı dersiniz..
İklim Değişikliği ve Küresel Isınma Ile ilgili Diğer Yazılarım: