Çocuklarımızı aşılatmamız gerektiğini hemen hepimiz biliriz ama aslında yetişkinlerin de aşılarını yaptırması önerilir. Yetişkinler de aşı olur ve sadece grip aşısından ibaret değildir! Yalnız aşı yaptırırken içindekilerin ne olduğunu öğrenin. Ağır metal içeriyorsa, belki de o asi yerine bir başka seçenek düşünmelisiniz!
Belki bilmediğimizden, belki doktorumuz tavsiye etmediğinden, belki pahalı bulduğumuzdan, belki de gereksiz gördüğümüzden aşı yaptırmıyoruz. Ama bazı aşıları yaptırmak konusunda ciddileştiğimiz zamanlar oluyor.
Yetişkinler hangi aşıları yaptımayı ‘neden’ düşünmelidir?
Örneğin 2009 yılında Kaliforniya’da boğmaca salgını vardı ve üç bine yakın vaka tespit edildi. Boğmaca eskinin ürkütücü hastalığı diye bilinirdi ve 50 yıl önce böyle de aynen bir epidemic (salgın) söz konusuydu. İşin ciddisinde kimse bulaşıcı bir hastalık olan boğmacanın geri dönerek tehlike saçacağını tahmin etmemişti!! Amerikan Sağlık Bakanlığı yetişkinlerde görülen boğmaca vakalarının nedenini, yıllar önce yapılan aşıların etkisini kaybetmiş olduğuna bağlamaktadır.
Tetanoz, difteri ve boğmaca aşısı yetişkinlere de tavsiye edilir: Tetanoz adele enfeksiyonudur ve yaralanmalarla meydana gelebilir, difteri bakteriyel enfeksiyondur ve beyinle kalbi etkiler, boğmaca da bronşit semptomlarına benzer belirtilerle ortaya çıkar. Bu aşı yetişkinlee her 10 yılda bir tavsiye edilir. Son zamanlarda ABD’de yetişkinler arasında boğmaca vakaları görüldüğü için Tdap denilen aşı yetişkinler arasında yaygınlaşmaktadır.
Suçiçeği (zona) son zamanlarda yetişkinler arasında yaygınlaşmakta olan aşılardandır. Bu aşı 60 yaş üstü yetişkinlere tavsiye ediliyor ve gençlikte ya da çocuklukta suçiçeği geçirip geçirmediğine bakılmadan, kişinin seçeneğine bağlı olarak, aşı yapılıyor.
Grip aşısı en yaygın yetişkin aşısıdır ve bu konuyla ilgili yazımda geniş bilgi bulabilirsiniz. 2013‘te grip! 2014‘te grip!
Zatürre ciddi bir akciğer enfeksiyonudur ve özellikle yaşlılara ve bağışıklık sistemi zayıf olanlara tavsiye edilen bir aşıdır. Aşı zatürre olma riskini azaltır fakat herkesin hasta olma riskini yok etmez. Aşı olan bazı şahıslar zatürreye yakalansalar da hastalığı daha az şiddetle atlatabilirler. ABD’de bu aşı 65 yaş üstü herkese bir kereye mahsus olmak üzere yapılır. Ayrıca halk sağlıkçıları kalp, akciğer, böbrek, karaciğer sorunu olanlara ve bağışıklık sistemi zayıf kişilere de önermektedir.
İnsan papilloma virüsü aşısı da yetişkinlere tavsiye edilen aşılardandır. İnsan papilloma virüsü kadınlarda rahim ağzı kanseri vakalarının yüzde 99undan fazlasına neden olan virüstür. Ayrıca bu virüs erkeklerde ve kadınlarda genital siğillere de neden olur. ABD’de cinsel açıdan aktif kızlara 11 yaşından itibaren verilen bu aşı son zamanlarda genç erkeklere de tavsiye edilmeye başlandı. Bu aşı erkeklere 9-26 yaş arası kızlara ise 11-26 yaş arasında tavsiye edilmektedir.
Yetişkin aşıları grip aşısından ibaret değildir! Yetişkinler de aşı olur!