İstekler, İhtiyaçlar ve İyi İnsan


İstekler ve ihtiyaçlar söz konusu olduğunda “iyi insan” olgusuna da göz atmak gerekebilir.. Ama daha evvel diyoruz ki: “Yaşamak veya iyi yaşamak.. İstekleri ilkinde zaruretler belirler, ikincisinde tercihler. Zaruretler ile tercihler toplamına kültür denir.”~Dücane Cündioğlu

Hepimiz iyi birer insan olmak istiyoruz. Hepimiz iyi olduğumuzu düşünüyoruz ve kendimize göre nedenlerimiz var. İyi olmak elbette istenen birşey ama oldukça zor!

Seri katliam gerçekleştirmiş birine bile sorsanız iyi bir insan olduğunu düşünebilir çünkü aslında katilin kendince nedenleri vardır.  Buna karşın çok iyi olarak bildiğimiz birisi yeterince iyi olmadığını düşünebilir. Demek ki iyilik ve kötülük göreceli kavramlardır.

Kötü diye tanımladığımız insanların sürekli bir savunması vardır çünkü aslında onlar kendilerini iyi insan olarak düşünmektedir. İyi dediklerimiz ise sürekli daha iyi olmak için uğraştıklarından kendilerini bu konuda yetersiz görüyorlar.

İyi insan olmakla “istekler ve ihtiyaçlar” arasında nasıl bir bağlantı olabilir?

Biz insanların iki yüreği vardır: Biri ihtiyacı olmadığı halde sadece tatmin olmak isteyen yürek, diğeri ihtiyaçları karşılamak niyetiyle hareket eden. Birincisi bencildir ikincisi doğru olanın peşindedir.

Örneğin bir çocuk en yeni video oyununu almak için annesine tazyik uygularken bu onun ihtiyacı değil isteğidir. Oysa aynı çocuk okul için gerekli olan kitabı istediğinde bu bir ihtiyaçtır. Evindeki perdeyi daha ikinci senesinde değiştirmeye çalışan ev kadını maddi zevkler peşindedir, oysa yeni evlenmiş bir çiftin perdelere ihtiyacı vardır bu nedenle satın almak peşine düşmüştür.

İsteklerin yerine gelmesi tatmin olmayı sağlar, ihtiyaç ise insani gereklilikler listesindeki maddelerden seçilir.

Büyükçe bir resimde isteklere ve ihtiyaçlara bakarsak; istek materyal, ihtiyaç daha derin anlamda insanı insan yapan şeylere ulaşma doyumdur. Sürekli isteyen, alan, kullanan, yenisini almak için düşünmeden sarf eden insan için istekler; harcamak, yemek, icmek, uyumak ve bedensel dürtülerin ötesine geçmez. İhtiyaçları karşılamak düşüncesinde olan insan genelde adaletin, insanlığın, altrüizmin, mananın, varoluşun, sorumlulukların, gereksiz tüketimin yanlışlığının ve dürüstlüğün bilincindedir.

İyi insan olmak önce isteklerin ve ihtiyacların farkına varmakla mümkündür. “İyi bir insan olacağım” diyerek güne başlamak, olgun ve duyarlı kararlar vermek, ve dolayısıyla bilinci uyanık tutmakla değişim sağlanabilir. Kanımca iyi olmak kolay değildir ama uğraşmaya değer.

İstekler de ihtiyaçlar da yaşadığımız sürece bitmez. İyi insanlar duyarlı seçimler yapar, ulaşmak istediği şeyin gerçekten bir ihtiyaç mı yoksa kısa sürelik hazları doyurmak için gereksiz şeyler mi olduğunu düşünür. Sabah kalktığımızda verdiğimiz kararlarla yaşarız. İyi insan olmak kendini düşünürken çevreyi ve insanlığı da göz önünde bulundurmaktır. İyi insan olma arzusu her ölümlüye nasip olmaz. Seçim bizimdir.

 

(Bu yazıyı bir makale okuduktan sonra esinlenerek yazdım. Sizlerin de esin kaynağı tükenmesin, ilham perileriniz yanı başınızda olsun, yaratıcılık ruhunuz her daim canlı kalsın. İstek ve ihtiyaçların ayırdına varabilecek uyanık bilinçler nasip olsun!)

 

One thought on “İstekler, İhtiyaçlar ve İyi İnsan”

  1. Sevgili Fatoş,
    Söylediklerinize tamamıyle katılıyorum.Tek bir noktayı ekleyerek.Sadece diğer insanlar değil doğadaki tüm canlılara karşı da aynı duyarlılıkları göstermemiz kaydıyla….Zira bu sabah uyanıp,penceremden baktığımda bahçemizdeki bir elma ağacına konan saksağan,kardan aşırı derecede mutlu olduğunu gördüğüm terkedilmiş bir sibirya kurt köpeği,dalları birbirine hiçbir şekilde değmeyen çam,meşe,kiraz ağaçları (adeta ağacın bir demokrasisi var!),kediler….
    Adalet duygumuzu onlar üzerinden tekrar gözden geçirirsek kanımca daha iyi insan olabilmek yolunda minik minik adımlar atabiliriz.
    Sevgiyle
    Nüket

Comments are closed.