Kelime dağarcığı ya da kelime haznesi diye bildiğimiz şey nedir, ne işe yarar?

Kelime dağarcığı kişinin bildiği, o ana kadar öğrendiği, duyarak toparladığı kelimeler çokluğudur. Kimilerinin kelime dağarcığı geniştir, kimilerininki ise dar.. Ve unutmayalım kelime dağarcığını doldurma, hazneyi büyütme çabaları sadece yabancı lisan öğrenirken geçerli değildir. Önce anadilini doğru konuşamayan, yabancı bir dili gereğince öğrenemez.

İletişim çağındayız. İletişim dediysem konuşmaktan bahsetmiyorum çünkü neredeyse konuşmayı unuttuk! Bari yazmayı unutmasak!

Belki fazla konuşmuyoruz ama bol bol yazıyoruz. Her gün yazıyoruz. Chat yaparken yazıyoruz, online ortamda yazı, yorum, fotoğraf paylaşıyoruz, beğeniler yapıyoruz.. Ve bunların çoğu konuşmayı gerektirmiyor..

İster konuşalım, ister yazalım.. Sonuçta ille de bir takım kelimeler kullanıyoruz. Hep aynı kelimeleri kullanırsak ne olur? Dünyamız daralır ve kısır döngü içinde kalırız.

Minicik bir kelime dağarcığı sizin için yeterliyse, belki de yazının buraya kadarlık kısmı da yeterlidir. Eğer kelime dağarcığını arttırmak gibi bir istek belirmişse içinizde, o zaman daha fazla bilgi için okumaya devam edin!

Bazı kültürlerde insanlar normalde 20 bin kelime ile konuşurlar ve bu sayıyı 40 bine çıkarmak için ömür boyu çaba harcarlar.

Şimdi bir hesap yapalım.. Diyelim ki 20 bin kelime biliyorsunuz. Günde 5 yeni kelime öğrenseniz ve bu işi 10 yıl boyunca yapsanız. Dünyanız değişmez mi? Değişir.. Neden? Çünkü olayları görüşünüz, daha sonra aklınızda yeniden canlandırışınız, hatırlayışınız, birisine aktarışınız.. Kısaca o olayla ilgili herşey değişir çünkü farklı kelimelerle anlatma becerisi geliştirmiş olursunuz.

Bu durum sadece günlük alelade konuşmalar için geçerli değildir. İş toplantısında, bir grafiği açıklarken, okulda çocuklara ders verirken, patronla konuşurken,  sokakta TV için röportaj yapan spiker mikrofonu ağzınıza dayadığında ve her yerde kullandığınız kelimeler sizi birkaç basamak öne geçirir.

Yeni kelimeler öğrenirken ille de en şatafatlı olanları seçmek gerekmez. Çünkü öyle şatafatlı kelimeleri bilenlerin sayısı azdır, ve yaptığınız konuşma/yazışma her ortamda anlaşılmayabilir. Oysa hayatı kolaylaştıracak, dili zarifleştirecek kelimelerle iletişim özümüzü yansıtır. Ya da kullanamadığımız kelimeler, konuları ve olayları açıklamakta zorlanışlarımız, kendimizi ifade edemeyişlerimiz bizimle ilgili olumsuz ipuçları verir.

Herkes altıncı sınıf Türkçesiyle konuşabilir. Ama liseye gitmeden bile lise son diliyle konuşmak da mümkündür. Nasıl? Her gün 5 yeni kelime öğrenerek! Çünkü doğru zamanda doğru anlatım gibisi yoktur! Ve bu aslında çok caziptir!

Televizyonda konuşmacılar biraz bilimsel dile kaydığında, tartışmalar biraz daha akademik hale dönüştüğünde sıkılarak dizi filmlere geçiyorsanız.. Belki bugünden itibaren hergün 5 yeni kelime öğrenmeye başlamanın zamanıdır.

Kelime dağarcığını büyütmek olgusu belki dizi film seven ev hanımlarını ilgilendirmez. Onlar dizileriyle mutludur ve bizim de onlara saygımız sonsuzdur. Ama genç bir insan olarak, diyelim ki bir mühendis, bir doktor, bir öğretmen, bir uzman, bir profesyonel oldunuz.. Ve bir konuşma sırasında konuşmacının söylediği kelimeleri anlamakta güçlük çektiniz. Aslında bu çok kötü bir durumdur çünkü öyle zamanlar olur ki kelimeyi anlamak konuyu anlamaktır.

Siz de bir kelimeyi anlayamadığınızda tüm konuyu kaçırmış gibi hissettiyseniz, kelime dağarcığınıza yeni kelimeler eklemek gereği duyuyor olabilirsiniz. Unutmayın! Tüm bu yazdıklarımız anadil için geçerlidir.