Anahtarları nereye koyduğunuzu hatırlayamayıp uzun uzun aradıktan sonra dehşetle “Yoksa bunuyor muyum? Aman Allahım yoksa Alzheimer hastalığına mı yakalandım?” dediğiniz oldu mu? Alzheimer hastalığından uzak durmak mümkün mü? Bunun cevabı hayat tarzında yapılacak değişikliklere bağlı olabilir.
Okuduğum birkaç calışmadan öğrendiğime göre Alzheimer ve bunaklık iki değişik şeydir. Bunaklıkta belirli semptomlar vardır ki bunlardan en önemlileri hafıza kaybı, karar mekanizmasının bozulması, konuşma ve lisan zorluklarıdır. Buna karşılık Alzheimer bir beyin hastalığıdır ve bunakların yüzde 60 ila 70’ini kapsamaktadır.
Tahminlere göre yeryüzünde 36 milyon Alzhemier hastası bulunuyor ve bu sayının 2050 itibariyle 4 katına çıkacağı düşünülüyor. Alzheimer sosyal, ekonomik, etnik ya da jeografik sınır tanımayan dejeneratif (bozulma eğilimi olan), progresif (kademe kademe artan), tedavi edilemez ve birkaç yılın sonunda ölümcül bir beyin hastalığıdır.
Maalesef Alzheimer hastalığı medikal bilim için hala esrar perdesinin arkasında yer alıyor. Bilim adamları/kadınları hastalığın genetik bir yanı olduğunu bilseler de tam olarak nelerin hastalık sebebi olduğunu bilmiyorlar.
Alzheimer hastalığına yakalananların beyinlerinde Amyloid plakalar adı verilen tabakalar bulunuyor. Bu tabakalar beyinde sinir hücrelerinin ölmesine neden oluyor ve ilk hücum ettikleri hücreler de daima beynin hafıza merkezinde yer alanlar oluyor. Ancak bu plakaların hastalık nedeni olup olmadığı kesinlik kazanmış da değil.. Bu plakaların hastalık semptomu olarak gösterilip gösterilmemesi gerektiği bile hala tartışılıyor.
İsveç’te yapılan bir çalışmanın sonuçlarına göre C vitamini kullanımı Amyloid plakalarının beyinde yaptığı hasarı önleyebiliyor. C vitamininin soğuk algınlığından kalp krizi riskini önlemeye, verem ve hatta bunaklığa karşı bile koruyucu fonksiyonları olduğu düşünülmekte. Bir grup bilimci bu düşünceyi şaibeyle karşılanmaktaysa da İsveç çalışması C vitamininin Alzheimer önleyicisi olabileceğini savunuyor.
San Francisco şehrinde bulunan Kaliforniya Üniversitesinde yapılan bir çalışmanın sonuçlarına göre ise risk faktörleri tespit edilmiş durumda... Bu calışmanın sonuçları çok yalın bir dille anlatılacak olursa: Yaşam tarzımızda zahmetsiz ve basit değişiklikler yaparak Alzheimer hastalığını önlemek mümkündür. Alzheimer hastalığının risk faktörleri, kalp rahatsızlıklarına neden olan ve genelde sağlığı tehdit eden faktörlerden farklı değildir.
Çalışma sonuçlarına göre Alzheimer risk faktörleri: Hareketsizlik (egzersiz yapmamak), depresyon, sigara içmek, orta yaşla gelen yüksek tansiyon, diyabet ve beyinsel aktivitelerin azlığı olarak belirlendi.
Yani Alzheimer hastalığını önlemek istiyorsanız sigara içmeyi bırakmalısınız, depresyondaysanız profesyonel çözümler bulmalısınız, egzersizi hayatınıza adapte etmelisiniz ve fazla kilolardan kurtulmalısınız. Beyin aktivitelerini arttıracak eğilimler içinde bulunmalısınız; örneğin yeni birşey öğrenmek için kurs alabilirsiniz, bulmacalar çözebilirsiniz, periyodik olarak yeni şiirler ya da şarkı sözleri ezberleyebilirsiniz. Alzheimer hastalığını önlemek için yeni bir lisan öğrenmek de sıkça tavsiye edilmektedir.
Ayrıca sosyal yönden aktif kişilerde Alzheimer vakalarının azlığı göze çarpıyor. Bu durumda cemiyette gönüllü aktivitelere katılabilirsiniz, arkadaşlarınızla belirli zamanlarda buluşarak sosyalleşebilirsiniz ya da kitap kulüplerine katılabilirsiniz.
Bütün bunların Alzheimer’i önlediği konusunda bir kesinlik olmasa da, yapılmasında zarar olmayan ve aslında akıllıca aktivitelerdir.
Sürdürülmekte olan bazı çalışmalar, gelecekte Alzheimer hastası olup olmayacağımızı tahmin eden testleri oluşturmaya çalışıyor. Ancak kesin bulgulama henüz söz konusu değil. İlaç şirketleri semptompları azaltan ya da belli seviyede tutan ilaçlar üretmiş olsa da henüz Alzheimer hastalığına çare yok. Bu arada şunu da belirtmeliyim ki en yeni ileç tetlerinden birinin sonuçları ümit verici görünmektedir.
Alzheimer Hastalığından Kaçmak Mümkün mü? sorusunun cevabı sağlıklı hayat stilini yaşantımıza adapte ederek risk faktörlerinden uzak durmakta olabilir.